زخم اگزما یا درماتیت چیست؟ معرفی و درمان

تعریف زخم اگزما و درمان آن 

زخم اگزما را در واقع نوعی بیماری پوستی معنا می کنند که با تورم، قرمزی، پوسته پوسته شدن، تاول و حتی گاهی ترشح روی پوست همراه است. احتمال این که نام این بیماری را شنیده باشید زیاد است. اگزوما یا همان آماس پوست گاهی بر اثر حساسیت و گاهی بر اثر ژنتیک (ارثی) رخ میدهد.

شاید هم خودتان به آن دچار شده و از علائم و نشانه های آن بی خبر نیستید. در واقع، به گفته متخصصان این بیماری پوستی نوعی حساسیت است که دلیل ایجاد آن هنوز مشخص نیست. اما افرادی که به آن گرفتار بوده اند از آزاردهندگی و مشکلاتی که به همراه دارد، بسیار شکایت می کنند و به همین دلیل درمان آن بسیار اهمیت دارد.

این بیماری ممکن است قسمت ها و اعضای مختلف بدن را درگیر کند. حتی کودکان نیز می توانند به این بیماری دچار شوند.

زخم اگزما چیست؟

بیماری اگزما بیماری پوستی است که ممکن است بیمار را کلافه و حتی زندگی او را مختل کند. ممکن است این بیماری ژنتیکی باشد و در میان اعضای یک خانواده بروز پیدا کند. سن ابتلا به این بیماری مشخص نیست و افراد در سنین مختلف ممکن است به آن مبتلا شوند. شدت این بیماری می تواند متفاوت باشد و نشانه های آن روز به روز بیشتر یا کمتر شود. در مواردی با تاول های ریز دارای مایعی شفاف روی پوست دیده می شود که نشان از وجود عفونت دارد.

زخم اگزما مسری نیست و از مهم ترین دلایل ایجاد آن نداشتن توانایی در ترمیم آسیب به سد پوست است. این عارضه به علت جهشی ژنی به اسم فیلاگرین ایجاد می شود که وجود آن برای تشکیل سد پوستی اهمیت دارد. هر سلول پوست دو نسخه از ژن فیلاگرین را دارا است و افرادی که احتمال ابتلا به این زخم در آنها بالا است، فقط مجهز به یک نسخه از این ژن هستند. هرچند برای تشکیل سدی طبیعی محافظت از پوست تنها یک ژن نیز کافی است، ولی وجود دو نسخه برای ترمیم سد پوست مهم است.

نشانه ها و علائم زخم اگزما و انواع آن

زخم اگزما با علائم مشخص زیر شناخته می شود:

1.  سرخی پوست
2.  خارش شدید
3.  ایجاد جوش ریز
4.  پوسته پوسته شدن
5.  خشکی پوست

زخم اگزما انواع مختلفی دارد و این احتمال وجود دارد که فرد در هر زمان به بیشتر از یک نوع مبتلا شود. مهم ترین نشانه انواع آن خارش و سرخی پوست است. بعضی از آنها نیز ممکن است با عوارضی مثل زخم های آبدار، خشکی پوست، زبری و پوسته پوسته شدن همراه باشند. 

انواع این زخم عبارت اند از:

1.  زخم درماتیت آتوپیک
2. زخم درماتیت تماسی
3.  زخم درماتیت ساکن
4.  زخم درماتیت سبورئیک
5.  زخم اگزمای دیس هیدروتیک
6.  زخم درماتیت نومولار

این زخم می تواند قسمت های مختلف بدن را درگیر کند. اما اگزمای دست از شایع ترین نوع آن محسوب می شود. 

درمان زخم اگزما

نخستین درمان زخم اگزما استعمال یک لایه ضخیم از پماد یا کرمی است که مانع از خشکی پوست شود. یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه داشته باشید، از قرار گرفتن در معرض عواملی که موجب تشدید این بیماری پوستی می شود، خودداری کنید. از این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد: 

1.  حضور داشتن در هوای خیلی گرم و خیلی خشک
2.   نگرانی و استرس
3.  تغییر ناگهانی دمای هوا
4.  استفاده از محصولات بهداشتی غیر استاندارد
5.  استفاده از برخی از عطرها
6.  مراقبت نکردن از پوست های خشک و حساس
7. بر تن کردن لباس هایی از جنس پشم یا متشکل از الیاف مصنوعی مانند پلی استر
8.  تماس دست با مواد شوینده بدون دستکش
9.  شنا در استخرهای حاوی کلر زیاد

درمان درماتیت به شکل قطعی وجود ندارد و درمان آن با توجه به نوع و شدت آن متفاوت است. مصرف برخی داروها، ایجاد تغییر در سبک زندگی و البته نور درمانی می تواند در درمان این بیماری مؤثر واقع شود.  
بر اساس تحقیقات انجام شده، یکی از مؤثرترین روش های درمان انواع این زخم ها رساندن رطوبت به پوست است. این کار با استفاده از کرم های مرطوب کننده و دوش گرفتن انجام می گیرد. البته شستن پوست با آب خیلی داغ می تواند آسیب زا باشد. در برخی موارد نیاز است علاوه بر دارو و کرم از پانسمان مرطوب برای درمان زخم اگزما استفاده شود. استفاده از کرم ها بعد از حمام منجر به حفظ رطوبت پوست خواهد شد. روغن های حمام مخصوص نیز قادرند پوست را مرطوب نگه دارند.

اقدامات لازم برای درمان زخم اگزما و پیشگیری از آن 

افراد مبتلا به زخم اگزما بسیار حساس هستند و تغییرات دمایی و استفاده از برخی از شوینده ها می تواند این زخم ها را تحریک کند. یکی از داروهایی که برای درمان اگزما استفاده می شود، کورتیکو استروئیدها هستند که از قرمزی و خارش جلوگیری می کنند، اما این داروها عوارض بسیاری هم دارند و بهتر است در موارد خاص و به عنوان گزینه آخر تجویز شوند. 
انواع داروهایی که روی سیستم ایمنی بدن اثرگذارند نیز مناسب کسانی است که با درمان های کم عارضه تر بهبودی پیدا نکرده اند. مصرف آنتی هیستامین ها نیز می تواند در زمان بروز آلرژی برای این افراد مفید باشد که در کاهش خارش و تسکین این بیماری پوستی مؤثر است. در ضمن، این قرص ها می تواند با کاهش خارش پوست خواب راحت شبانه را نیز به همراه داشته باشد. 
نور درمانی نیز برای زخم اگزما تجویز می شود. اما به علت نگرانی از ابتلا به سرطان پوست این درمان نیز به خیلی از بیماران توصیه نمی شود. در طی این درمان، پوست را در معرض نوع خاصی از نور فرابنفش قرار می دهند. این کار به طور معمول باید در مطب پزشک انجام گیرد. به طور معمول، این درمان به افراد بیماری توصیه می شود که درمان های دیگر به آنها کمکی نکرده باشد.

توصیه های فروشگاه حافظ طب برای مدیریت زخم اگزما عبارت اند از:

1.  کوتاه نگه داشتن ناخن ها
2.  استفاده از فیلتر در مناطقی با آب دارای مواد معدنی و قلیایی
3.  شنا در آب دریا برای کاهش علائم اگزما
4. قرار گرفتن در نور خورشید به طور محدود

ممکن است زخم اگزما خیلی زود با مراقبت های پزشکی و کمی ایجاد تغییر در سبک زندگی درمان شود و ممکن است سال ها طول بکشد که علائم و نشانه های آن رو به بهبود برود.